Vieren, herdenken en verkennen

De geschiedenis van het Nieuwe Griekenland is zo veelbewogen dat er praktisch elk jaar wel wat te vieren of te herdenken valt. Vorig jaar werd de 200e verjaardag van de Griekse onafhankelijkheidsstrijd gevierd. U heeft er uitgebreid over kunnen lezen in Lychnari. In dit nummer wuiven we ‘1821’ nu echt uit, met een magistraal boek, dat net op tijd verscheen (zie de boekenrubriek).
Dit jaar wordt de Katastrofí van 1922 herdacht. De Grieks-orthodoxe bevolking van Klein-Azië, die daar duizenden jaren gewoond had, moest verhuizen naar Griekenland. Zo’n anderhalf miljoen mensen. Vele jaren gingen voorbij voordat al die vluchtelingen gesetteld waren en een dragelijk leven konden leiden te midden van de Griekse Grieken. Herdenken is iets anders dan vieren en in dat verband valt het op dat er nu veel meer overgelaten wordt aan initiatieven vanuit de bevolking dan bij de viering van ‘1821’.
De eerste blik in Lychnari-jaargang 2022 op 1922 treft u aan in de rubriek Matiës, waarin het voorstel de vluchtelingenflats aan de Atheense Alexandra-boulevard de status van herdenkingsmonument te geven. We staan ook stil bij de dood van twee grote Griekse kunstenaars: Alekos Fasianós en Thódoros Angelópoulos. Maar echt iets te vieren valt er gelukkig ook: het platina feest op 11 mei van de leukste Griekse muziekzender To Déftero Prógramma. De rest van deze lenteLychnari is gevuld met verkenningen, geheel in lijn met onze doelstelling.

De redactie

Inhoud

Italië op de Dodekánisos

Patrick Gouw belicht in een tweeluik het koloniale verleden (1912-1943) en de Italiaanse architectonische erfenis van de eilandengroep. Deel I: de metamorfose van Rodos, parel van het impero Italiano.

Venizelos, staatsman en revolutionair

Hans Verheij bespreekt het leven van de legendarische staatsman aan de hand van vier plaatsen op Kreta die daarin een rol gespeeld hebben.

Een omstreden begraafplaats in Grieks Macedonië

Bij een kerkje in noord-Griekenland stuitte Hans Overduin op een begraafplaats met heel ongewone kruisen. Hij dook in de geschiedenis van de religie der bogomielen.

Expeditie Alónnisos, de geheimen van de Sporaden

Toen Katinka Magusin de dame die haar een kamer verhuurde vroeg naar de bijzonderheden van het eiland waar ze verbleef, werd ze direct verwezen naar dé kenner van Alónnisos, Kostas Mavrikis, die haar inderdaad veel kon vertellen.

Gordiaanse knoop of mijnenveld?

In Matiës dit keer onder andere een artikel over hoe de Russischorthodoxe kerk zich meester lijkt te willen maken van de zusterkerk in Afrika. Bert Groen belicht in dit artikel de achtergronden van een mogelijk conflict.

De laatste reis

Inge Manousakis tekende het verhaal op van Esra. Haar Turkse vader overleed vorig jaar, maar kon door de ingewikkelde loop van de geschiedenis slechts met heel veel moeite begraven worden op zijn geboorte-eiland Kos.

Kerstpuzzel: de uitslag

Ook dit jaar is de kerstpuzzel weer door veel lezers gemaakt en ingestuurd. Niet alle oplossingen waren 100% correct, maar er zijn veel mensen die we blij kunnen maken met een van de prijzen.

De hangende tuinen van Griekenland

Met Douwe Laansma bestuderen we de vegetatie in de Griekse rotslandschappen. En zoals we van Douwe gewend zijn met veel beeld.

Vandaag ben ik alleen chauffeur

Ruard Wallis de Vries schreef – in het Engels – een boekje over zijn soms hilarische ervaringen als reisleider in Griekenland. Bij wijze van voorpublicatie krijgt u het openingsverhaal te lezen, in het Nederlands vertaald door Eveline Mineur.

Het illustere Thebe

Dat een van de minder toeristische plaatsen in Griekenland toch ook veel te bieden heeft, ontdekte Paul Schiethart in Thebe, waar hij onder andere het prachtige museum bezocht.

Stoepen van Griekenland

Wie in Griekenland weleens met een kinderwagen heeft gewandeld, weet voor wat voor problemen de trottoirs daar kunnen zorgen. Maria Ikonomopoúlou ging op onderzoek uit. Lees hier het hele verhaal.

Vluchtelingen in Griekenland

Over de verslechterende situatie van de vele vluchtelingen in Griekenland doet Arriën Kruyt verslag.

10 jaar na de dood van Angelópoulos

Maria Katsounaki blikt terug naar het moment dat de wellicht grootste filmregisseur van Griekenland door een noodlottig ongeval om het leven kwam.

Rubrieken

Pikilía | Kalávrita 1943 | Europese boekenprijs voor Christos Chomenidis

Matiës | Onrust binnen de orthodoxe kerk - Dora Andoníou vertelt over oprichting van een Afrikaans Exarchaat door de Russisch-orthodoxe kerk. | Match point - Protest tegen het uitsluiten van de ongevaccineerde Djokovic van de Australian Open kwam ook van Grieken, laat Stavros Tzimas zien. | Alekos Fasianós (1935-2022) - Maro Vasiliadou staat stil bij het leven van deze iconische schilder die in januari overleed. | Herdenking van de Griekse vluchtelingen uit Klein-Azië - Ángelos Chiotis betoogt dat het jaar waarin de Grieken de Klein-Aziatische Catastrofe herdenken een goede aanleiding vormt om de vluchtelingenflats tot monument te verklaren.

Uit de Griekse keuken | Driehoekjes uit Panórama | Elefteria Triandafyllidou geeft u nog eens een recept van een typische lekkernij uit het Klein-Azië van haar voorouders, die nu vooral in Thessaloniki gemaakt wordt.

Agenda

Lied | Rrrrrrrom tietietietie tie tietie | Dit jaar bestaat het Tweede Radioprogramma 70 jaar. Wim Oudshoorn bespreekt dit programma dat voornamelijk Griekse muziek brengt, en kiest er een lied uit.

Boeken | The Silence of Scheherazade en The Greek Revolution: 1821 and the Making of Modern Europe, Patrick Gouw | Een avond in augustus, Inge Manousakis | De held van Gent; Het simpelste geschenk en Het verlaten tuinhuis, Marietje Wennekendonk | The Greeks, a Global History, Kees Kuiken