Catastrofe herdacht

Geen enkele historische gebeurtenis heeft zoveel impact gehad op het moderne Griekenland als de Grote Brand van Smyrna, die precies honderd jaar geleden de Klein-Aziatische Catastrofe inluidde. Honderdduizenden mensen lieten het leven in de vlammen en in het etnisch geweld van de Grieks-Turkse oorlog (1919-1922). Bijna anderhalf miljoen orthodoxe vluchtelingen werden uiteindelijk gedwongen aan
de overzijde van de Egeïsche Zee een nieuw bestaan op te bouwen. De Griekse samenleving, cultuur en economie zouden er drastisch en blijvend door veranderen.
De tragische gebeurtenissen zullen dit jaar uitvoerig worden herdacht. Lychnari trapt af met de historische achtergronden van 1922 en het voortleven van het ‘geliefde Smyrna’ op het toneel en het witte doek. Te midden van de ontredderde vluchtelingen uit Klein-Azië kwam een eeuw geleden ook zanger en musicus
Grigoris Bithikotsis ter wereld. En ook in dit nummer ontbreekt de culinaire invloed van Mikrasia niet.
Helaas raasden de vlammen van bosbranden ook deze zomer weer door Griekenland. Gelukkig betoont de natuur zich veerkrachtig en lonkt het najaar met al zijn kleurenpracht. Lychnari neemt u onder andere mee naar Pilion en Kýthira, beide een paradijs voor wandelaars.
Kleurrijk en onvermoeibaar valt ook de opgraver van oud-Messini, de 86-jarige professor Petros Thémelis, te noemen. Zijn archeologische site kan nog weleens druk bezocht gaan worden nu de toeristenstroom ook in de Griekse herfst recordniveaus lijkt te gaan behalen.

De redactie

Inhoud

100 jaar Grote Brand van Smyrna

Patrick Gouw belicht de historische achtergronden en het verloop van de ‘moedercatastrofe’ die de Griekse wereld en nationale identiteit in september 1922 voorgoed veranderde.

Mijn geliefde Smyrna

In december ging de film Smyrni mou agapimeni in roulatie, gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk uit 2014. Kristina Gedgaudaitè zag zowel de theaterversie als de film en vertelt erover.

‘Alleen de bal en de spelregels zijn hetzelfde’

Sinds de invoering van het betaald voetbal in Griekenland hebben veel Nederlandse trainers bij de verschillende Griekse clubs gewerkt. Soms met succes, vaker met problemen. Jos van Meeuwen kent er vele anekdotes over.

De períptero verdwijnt

Journaliste Lina Yánnarou van de krant I Kathimeriní sprak met een kioskhouder in het centrum van Athene over het langzaam wegkwijnende fenomeen van de kiosk. Lees hier het hele artikel.

Griek voor het leven

Afstand doen van de Griekse nationaliteit is niet mogelijk en wie als jongen 18 wordt, krijgt na aanmelding een oproep voor militaire dienst, waar hij ook woont. Zo ook de zoon van Inge Manousakis. Of het gaat lukken vrijstelling te krijgen?

Κapodístrias op Korfoe

Hans Verheij bracht een bezoek aan het kleine museum op Korfoe dat gewijd is aan de grote Griekse staatsman.

Pilion in de herfst

Pilion is een van de groenere streken van Griekenland en een trekpleister voor wandelaars. Douwe Laansma bezocht en fotografeerde het schiereiland in het kleurrijke najaar.

De schatbewaarder van het oude Griekenland

Frans Happel sprak met de onvermoeibare professor Petros Thémelis, die al bijna 40 jaar leiding geeft aan de opgravingswerkzaamheden in Oud-Messini.

Wandelpaden snoeien op een Grieks eiland

Marianne Both nam deel aan een snoeiweek op Kýthira om samen met andere vrijwilligers de wandelpaden op het eiland vrij te maken van woekerend onkruid en overgroeiende takken.

Europa kijkt de andere kant op

Al eerder berichtte Arriën Kruyt over de erbarmelijke omstandigheden van de vluchtelingen op verschillende Griekse eilanden. Afgelopen juni bezocht hij een aantal kampen op het vasteland en hier doet hij verslag.

Grigoris Bithikotsis – 100 jaar na zijn geboorte

Komende december zou Bithikotsis 100 jaar zijn geworden, aanleiding voor Han Collewijn om stil te staan bij leven en werk van de legendarische zanger.

Rubrieken

Uit de Griekse keuken | Gevulde zomergroentes uit Smyrna | Vicky Christidou, van kookworkshop Greek Food Therapy in Rotterdam, bereidt dikwijls gerechten die stammen uit Klein-Azië omdat een groot deel van haar familie daarvandaan komt.

Reacties | Een oude Grieks krant | Joop Spoor viel over een slordigheidje in het artikel van Marietje Wennekendonk in het vorige nummer. Het leverde een mooie reactie op.

Matiës | Demografie weer volop in de belangstelling -Yorgos Prevelakis over de krimpende bevolking van Griekenland. | Met licht en nacht - Sakis Moumtzís belicht het belang van muziek voor de verspreiding van poëzie. | Griekse verkeersveiligheid, beter maar niet goed - Naar aanleiding van een dodelijk verkeersongeval op haar eiland staat Maria Katsounaki stil bij de onveiligheid van veel Griekse wegen. | Drie jaar regering Mitsotakis - Notis Papadópoulos maakt wat betreft de huidige Griekse regering de balans op.

Boeken | Drie zomers | Bij Meulenhoff verscheen onder de titel 'Drie zomers' een vertaling door Hero Hokwerda van het boek 'Ta psáthina kapela' van Margarita Liberaki. Wytske Roodbergen sprak met de vertaler over zijn werk; in deze rubriek treft u als smaakmaker ook een fragment uit de roman.

Agenda

Lampjes