Agnes Dijk

Zeventien jaar na de profetische uitspraak van voormalig premier Mitsotakis dat niemand zich de Macedonië-kwestie over tien jaar nog zal herinneren, worden zijn woorden door de werkelijkheid gelogenstraft. Naar aanleiding van de op handen zijnde uitbreiding van de NAVO met Kroatië, Albanië en mogelijk FYROM – Former Yugoslavian Republic of Macedonia –, waar begin april over wordt beslist, staat de naamskwestie opnieuw op de internationale agenda. Er is in die zeventien jaar een hoop veranderd, zowel wat de relaties tussen, als wat de publieke opinie in beide landen betreft, maar een oplossing lijkt nog niet in zicht.

Toen de Volksrepubliek van Macedonië zich op 8 september 1991 afscheidde van Joegoslavië en de onafhankelijke Republiek van Macedonië uitriep, verbaasde Griekenland vriend en vijand met zijn heftige, bijna emotionele reactie. Griekenland bleek de stichting van een staat met de naam Macedonië aan zijn noordgrens op te vatten als een ernstige bedreiging voor de nationale integriteit, vanwege de aanspraken die dit land zou willen maken op de gelijknamige Griekse provincie. Griekenland stelde drie eisen aan erkenning van de nieuw uitgeroepen staat: het land zou afstand moeten doen van de naam ‘Republiek Macedonië’, van alle mogelijke aanspraken op Grieks grondgebied, alsmede van de claim van een etnische Macedonische minderheid op Griekse bodem. Hoewel de Europese Unie de Griekse eisen aanvankelijk overnam en niet tot erkenning van de Republiek Macedonië overging, heerste er bij de Europese partners verwarring en onbegrip over de Griekse opstelling; hoe was het mogelijk dat het stevig in de EU en de NAVO verankerde Griekenland, dat bovendien tot de tanden toe bewapend was (Griekenland geeft binnen de EU nog altijd het hoogste percentage van het BNP uit aan defensie), zich bedreigd voelde door een ministaatje met 2 miljoen inwoners dat nauwelijks op eigen benen kon staan?

Macedonië is Grieks

De Europese verbazing groeide toen bleek hoe breed gedragen dit sentiment van dreiging binnen de Griekse samenleving was. In de massademonstraties van 1992-1993 gingen honderdduizenden Grieken de straat op om met de leus ‘Er is maar één Macedonië, Grieks Macedonië’ te protesteren tegen erkenning van een Macedonische staat.

Lees verder in Lychnari 08/2, pag. 28 e.v.