Agnes Dijk

Politiek geweld van rechter- en linkerzijde

Op 18 september 2013 werd de 34-jarige Griekse rapper Pavlos Fyssas, beter bekend als Killah P., in Keratsini, een voorstad van Athene, met een mes doodgestoken. De dader bleek een lokaal lid te zijn van de neofascistische partij Chrysí Avyí (Gouden Dageraad), die sinds de verkiezingen van juni 2012 met 18 parlementariërs is vertegenwoordigd in het Griekse parlement. Op 1 november openden twee onbekenden vanaf een motor het vuur op een lokaal partijkantoor van Chrysí Avyí waarbij twee jonge partijleden om het leven kwamen en een ander zwaar gewond raakte. De gebeurtenissen hebben de angst voor een spiraal van politiek gemotiveerd geweld in Griekenland aangewakkerd, terwijl een fel debat is ontbrand over de vraag of geweld uit uiterst rechtse en uiterst linkse hoek twee zijden van dezelfde medaille zijn.

De moord op Pavlos Fyssas, die bekend stond om zijn linkse overtuigingen, door een partijlid van Chrysí Avyí bracht een schok teweeg in de Griekse samenleving. Vooral het feit dat de dader in nauw contact had gestaan over de moord met kopstukken van de partij leidde tot woedende reacties. Bovenal markeerde de moord een omslag in de houding van de Griekse autoriteiten ten aanzien van Chrysí Avyí waarmee zij, sinds de pijlsnelle opkomst en intrede ervan in het parlement, niet goed raad hadden geweten; tien dagen na de dood van Fyssas werden partijleider Nikos Michaloliakos en zes van zijn parlementariërs gearresteerd op verdenking van oprichting van en deelname aan een criminele organisatie. Drie parlementariërs werden op borgtocht vrijgelaten, de rest zit nu in voorarrest in de streng bewaakte Korydallós-gevangenis in Athene. Ook diverse lokale partijleden werden opgepakt, net als negen politiefunctionarissen die ervan worden verdacht gewelddadigheden van Chrysí Avyí niet alleen niet te hebben voorkomen, maar juist te hebben ondersteund. De overige politieke partijen juichten de vervolging van de neofascistische partij toe en ook in de media bleek het besef dat Chrysí Avyí geen normale partij was opeens ten volle te zijn doorgedrongen. Volgens critici kwam het echter allemaal veel te laat. Het gewelddadige en antidemocratische karakter van Chrysí Avyí was immers al sinds lange tijd een publiek geheim. De verkapte en soms openlijke Hitler-verering, het antisemitisme, de nostalgie voor de militaire dictatuur, de tot ‘burgerwacht’ omgedoopte knokploegen die in arme wijken jacht maakten op migranten, al dan niet met steun van de lokale bewoners en soms – zoals bij de moord op een Pakistaanse migrant in Petrálona – met fatale gevolgen, de georganiseerde aanvallen op linkse activisten, het was allemaal bekend en het had, ook vanuit het buitenland en ngo´s, al tot verontruste reacties geleid. Toch kon de partij sinds haar intrede in het parlement vrijwel ongestoord haar gang gaan en waren mediagenieke parlementariërs als Ilías Kasidiaris graag geziene gasten in talkshows en actualiteitenprogramma’s. Hypocrisie dus, of tenminste zeer naïef, die plotselinge alom beleden afschuw van Michaloliakos en zijn trawanten, aldus de critici.

Lees verder in Lychnari 13/5 p. 14 e.v.