Douwe Laansma

Er is niet één Kreta, er zijn er meer. Behalve het Kreta van de zomer is er dat van het voorjaar. En dat is een totaal ander eiland: frisgroen, bloeiend, gematigd van temperatuur en prima te bereizen. Een betere tijd voor de wandelaar is er niet.

Half april, elf uur 's morgens. De aarde, vanochtend nog kil van de nacht, is inmiddels aan het opwarmen tot de ideale wandeltemperatuur. Zon en wolken bevechten elkaar. Rondom heerst groen in vele tinten, onderbroken door het grijs van rotsblokken. Daartussen bevinden zich de kleinoden, waarvoor we kwamen: orchideeën, vaak verscholen op onverwachte plekjes. Nee, niet de joekels van orchideeën die in vele woonkamers staan te pronken. Die worden veelal in Azië en Australië verzameld, gekweekt en teruggebracht tot handelswaar. Kant en klaar voor de vensterbank, in potten naar westerse smaak. Maar, hoe mooi ze ook zijn, ze missen iets: de spanning van het zoeken en vinden.

Wat we aan onze voeten zien is klein, fragiel en zó vertrapt als je niet uitkijkt. De meeste bloemetjes blijven onder de drie cm. De kick is om ze zelf te vinden. Je gaat ze dan vanzelf beter bekijken en ontdekt hun pracht. Nu is het zoeken van orchideeën geen verheffend werk, want de mooiste pareltjes vind je juist laag bij de grond. Ik ben al meerdere malen op m'n knieën gegaan, als een reizende paus die de aarde kust. Maar ik voel me eerder een kleine Livingstone of Stanley dan paus. Ik kus dan ook niet, ik bewonder. Wie goed kijkt, ziet een helmpje, een lip, verschillende bloemdekbladen en soms een spoor aan de achterzijde. Ineke wijst aan, noemt namen en vertelt verhalen. Haar plantengids staat bol van de aantekeningen.

Struinen op Midden Kreta

Mijn oog viel op een kleinschalige Nederlandse organisatie die op Kreta wandelingen aanbiedt onder de opgewekte naam The Happy Walker. Aan het hoofd staat de Groningse Ineke Banninga. Ik heb geen hele week, maar ik kan twee dagen mee met een zeskoppig gezelschap. Plezierig, want met een kleine groep kom je meer te weten. Ineke is zelf mee als gids op deze bloemenveldtocht. Ze heeft aardig wat kennis in huis van de bijzondere vegetatie hier. In Deventer volgde ze een studie plantkunde.

Uitgangspunt van de wandeling is het dorp Spili, Midden Kreta en pal ten zuiden van Réthymno, ten westen van het Psiloritisgebergte. Het dorp wordt gesierd met enkele tientallen Venetiaanse waterspuitende leeuwenkoppen op een rij. Tevens staat er een indrukwekkend bisschoppelijk paleis. Ineke brengt ons met het busje naar het beginpunt van vandaag, aan de rand van het Yous Kambos plateau in de Amarivallei, gewilde stek voor orchideeënkenners. Na het uitstappen worden we gelijk op een braakliggend veld losgelaten. Als een stel kinderen op zoek naar paaseieren speurt iedereen de grond af. Op jacht naar orchideeën. En ja, ze zijn er! In de loop van de dag worden het steeds meer. Niet alleen orchideeën trouwens, ook andere soorten bloemen, waaronder zeldzame.

Lees verder in Lychnari 14/1, pp. 28 e.v.