Agnes Dijk

Verscheurd tussen schuldeisers en ideologie

Living on the edge… Dat is voor de bijna 11 miljoen inwoners van Griekenland al maanden lang de dagelijkse realiteit. De onderhandelingen tussen Griekenland en zijn schuldeisers zijn verworden tot een eindeloze thriller zonder climax, waarbij cruciale betalings- en onderhandelingsdeadlines elkaar in hoog tempo opvolgen zonder dat een oplossing gevonden wordt.

Intussen halen verontruste burgers in steeds groteren getale hun spaargeld van de bank en tekent zich binnen de grootste regeringspartij Sýriza een scherpe tweedeling af tussen de rekkelijken en de preciezen. Het plaatst Tsipras in een haast onmogelijke spagaat en of zijn onverzoenlijke onderhandelingstactiek tot een oplossing zal leiden, is maar zeer de vraag.

Eerst nog maar eens de cijfers op een rijtje. Griekenland gaat gebukt onder een schuldenlast van in het totaal zo´n 336 miljard euro. De leningen die het dringendst moeten worden terugbetaald zijn 24 miljard aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF), waarvan 1,6 miljard voor 30 juni moet worden betaald, en 27 miljard aan de Europese Centrale Bank (ECB). De nu al maanden slepende onderhandelingen met ‘de instituties’, zoals de verguisde trojka van IMF, ECB en de Europese Commissie inmiddels moet worden genoemd, draaien om het vrijgeven van de laatste ‘tranche’ van 7,2 miljard euro aan Griekenland in het kader van het tweede reddingsprogramma dat op 30 juni afloopt en om een opvolger voor dit pakket. Sinds het aantreden van zijn regering in januari van dit jaar stuurt premier Alexis Tsipras aan op een politieke oplossing voor de Griekse schuldencrisis, een oplossing die onder meer een gedeeltelijke kwijtschelding van de torenhoge schuld zou moeten inhouden. De kredietverleners zien niets in een dergelijke oplossing en eisen drastische hervormingen in ruil voor nieuwe leningen

Initiatief

Van meet af aan hebben Tsipras en de zijnen hoog spel gespeeld: harde eisen, een compromisloze opstelling en, in sommige gevallen, onverholen dreigementen. Over de effectiviteit van deze tactiek valt te twisten, feit is in elk geval dat Tsipras aanvankelijk het tij mee had. Europa was onder de indruk van zijn ongekende verkiezingszege, waarbij zijn links-radicale partij, Sýriza, op een haar na een absolute meerderheid haalde, de gevestigde partijen verwond en verbijsterd achterlatend. De jeune premier en zijn ijlings samengestelde regeringsploeg trokken direct het initiatief naar zich toe: in zijn overwinningstoespraak maakte Tsipras duidelijk dat de tijd van rücksichtslos bezuinigen definitief voorbij was en ook in andere Europese hoofdsteden werd voorzichtig gesuggereerd dat het roer om moest.

Lees verder in Lychnari 2015 nummer 2 p. 4 e.v.